သမိုင္းထဲက စေလ ၊ စေလ ထဲ က သမိုင္း ( အပိုင္း ၁)

 ေရရိုးမွာေက်ာ္ ၊ ကိုးေမွာ္မွ ေၿမစြန္း ၊ မွတထုံးမေၿပ၊ကပ္သုံးေထြဘယာေ၀းတယ္၊ ေရွးကၿမိဳ႕၀ွန္း    ဟု  ေရွးလကၤာတပုဒ္ရွိပါသည္။ ပထမ ကမၻာစစ္၊အဂၤလိမ္ နည္ခ်ဲ႕ေခတ္၊ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္ေခတ္၊ဒုတိယ ကမၻာစစ္ တို႕တြက္ ဗုံးဒဏ္လုံး၀မခံရၿခင္းက အထက္ပါလကၤာမွန္ေၾကာင္းယေန႕ထက္တိုင္သက္ေသၿပလွ်က္ရွိသည္။ အၿခားအၿခားေသာ ေရွးၿမိဳ႕မ်ားႏွင့္မတူၿခားနားကြဲၿပားေသာၿမိဳ႕စေလပါတကားဟု ေကာက္ခ်က္ခ်ႏိုင္သည္မွာ ေအာက္ေဖာ္ၿပပါ သမိုင္းသိုက္စာေၾကာင့္လည္းၿဖစ္တန္ရာသည္။
အေၾကာင္းပဌာန မူလအာဒိက အာဒိစၥသမုပႏၷ အႏြတၱပညတ္ၿဖင့္ေခၚေ၀ၚအပ္ေသာ သမုတိသညာ ၊ မဂၤလာထင္ေပၚ၊ေတာ္ (၉)ရပ္၊ ေက်ာ္(၄)ၾကိမ္၊ သိမ္(၉)ဆူ၊ ဂူ(၉)လုံး၊ ကုံး(၉)ကုံး၊ က်င္း(၉)ေဘာ္ ၊ အိုင္(၉) အိုင္၊ ေက်ာက္ေမွာ္(၉)ေဆာင္ ၊ ၀န္းေၿမာင္ရံကာ၊ ေနာက္မ်က္ႏွာ၌ ၊ဧရာ၀တီ ဣႏၵနီၿမစ္ေရ၀ိုက္ေ၀့၊စႏၵာလကဲ့သို႕၊ရဟန္းရွင္လူတို႕အက်ိဳးေဆာင္ေပေသာ ၿမိဳ႕စေလ  ဟု ညႊန္းဆိုထားသည့္ ေရွးစကားႏွင့္အညီ ၾတင္းေက် န၀င္းေက်ေသာၿမိဳ႕စေလ ဧ။္ ထူးၿခား၊ထူးၿမတ္ ၁၁ ရပ္မွာ ေအာက္ပါအတိုင္းၿဖစ္ပါသည္။

ဂူကိုးဂူ ဆိုသည္မွာ

၁) ေၿခသည္မဂူ (ကုလားမ ကူ)
၂) ငပိသည္ဂူ (သားထ ကူ)
၃) ငရံ႕ဂူ
၄) ရွင္ပင္ပင့္ဂူ
၅) ရွင္ပင္ဂူနီ
၆) သစၥာရဂူ
၇) သိၾကားမင္းဂူ
ဂ) ေရႊဥမွင္ဂူ ႏွင့္
၉) ရွင္ပင္ကန္ဂူ တို႕ၿဖစ္ၾကသည္။

သိမ္ ကိုးသိမ္ ဆိုသည္မွာ

၁) ဖုံသာသိမ္
၂) ေရႊဥမွင္သိမ္
၃) ရွင္ၿမရွင္သိမ္
၄)မင္းေခါင္သိမ္
၅) ၿမင္းေတာ္သိမ္
၆) ၿမင္းခုံေတာ္သိမ္
၇) ဥမွင္ေက်ာ္သိမ္
၈) ရွင္ကေတာင္သိမ္ ႏွင့္
၉) အိမ္ေတာ္သိမ္ တို႕ၿဖစ္ၾကသည္။

ကုန္း ကိုး ကုန္း ဆုိသည္မွာ

၁) မိုးဃ္းနတ္ကုန္း
၂) မီးညွပ္ကုန္း
၃) သစ္ညိဳကုန္း
၄) ေရႊလိပ္ကုန္း
၅) ၀က္မစြတ္ကုန္း
၆) ေတာင္ၿပင္ကုန္း
၇) ဖုတ္ကုန္းၿမိဳ႕ကုန္း
၈) ကုန္းၾကီးကုန္း ႏွင့္
၉) အင္က်င္းကုန္း တို႕ၿဖစ္ၾကသည္။

က်င္း ေလးက်င္း ဆိုသည္မွာ

၁) ခိုင္ေသကန္က်င္း
၂) ဆပ္ၿပာက်င္း
၃) ဟင္းကြတ္က်င္း
၄) ပဲၾကီးက်င္း
၅) ၾကင္းၾကီးက်င္း
၆) ဖလံက်င္း
၇) အိုင္ၾကီးက်င္း
၈) ဆင္မေတာ္က်င္း ႏွင့္
၉) သခြတ္က်င္း တို႕ၿဖစ္ၾကသည္။

ေက်ာ္ ေလးေက်ာ္ ဆိုသည္မွာ

၁)ေရႊဥမွင္ေက်ာ္
၂) ပ်ိဳေက်ာ္
၃) နတ္ေက်ာ္ ႏွင့္
၄) ရွင္ရသေက်ာ္ တို႕ၿဖစ္သည္။

၀ေလး၀ ဆိုသည္မွာ

၁) ေဂြးခ်ိဳေတာင္၀
၂) မိုးဃ္းၾကိဳးပစ္၀
၃) ဆင္မက်ပ္ အ၀င္၀ ႏွင့္
၄) ဆင္မက်ပ္ အထြက္၀ တို႕ၿဖစ္ၾကသည္။

ၾကိဳေလးၾကိဳ ဆိုသည္မွာ

၁) ေဂြးၾကိဳေတာင္ ဘုရား
၂) စာၾကိဳေတာင္ ဘုရား
၃) စာၾကိဳလွ ဘုရား ႏွင့္
၄) စာၾကိဳၿပန္ ဘုရားမ်ား ၿဖစ္ပါသည္။

ကန္ေလးကန္ ဆိုသည္မွာ

၁) ေဂြးခ်ိဳမင္းကန္
၂) ကုန္းမင္းၾကီးကန္
၃) ေခ်ာင္းတက္ကန္ ႏွင့္
၄) ေခ်ာင္းပိုက္ ကန္ တို႕ၿဖစ္ပါသည္။

ေတာ္ ကိုးေတာ္ ဆိုသည္မွာ

၁) နန္းေတာ္ဦး
၂) အိမ္ေတာ္
၃) ဇီးေတာ္
၄) သရက္ေတာ္
၅) ႏႉတ္ခုံေတာ္
၆) ၿမင္းေတာ္
၇) အရာေတာ္
၈) ယာစိုေတာ္ ႏွင့္
၉) ေရခမိုးပန္းေတာ္ တို႕ၿဖစ္ပါသည္။

ေမွာ္ ကိုးေမွာ္ ဆိုသည္မွာ

၁) ႏႉတ္စုတ္ေမွာ္
၂) ေရႊၿမစ္ေခါင္ေမွာ္
၃) ေၿခေတာ္ရာေမွာ္
၄) ၾကက္လည္ဆစ္ေမွာ္
၅) ထိန္ပင္ေမွာ္
၆) ဘုရားေမွာ္
၇) ေရွာ္ၿဖဴေမွာ္
၈) ခိုေတာင္ေမွာ္  ႏွင့္
၉) ေက်ာက္ပါးစပ္ေမွာ္ တို႔ၿဖစ္ပါသည္။

ေက်ာက္ ေလးေက်ာက္ ဆိုသည္မွာ

၁) ေက်ာက္မဆင္
၂) ေက်ာက္ဖား
၃) ေက်ာက္လိပ္
၄) ေက်ာက္မိေခ်ာင္း တို႕ၿဖစ္ၾကပါသည္။